تیرآهن‌ها بسته به طراحی و کاربرد سازه، دارای انواع مختلف با سایزهای گوناگون هستند. تیرآهن‌های سایز ۱۲ و ۱۴ به‌دلیل اندازه کوچک نسبت به دیگر سایزها از با اهمیت‌ترین و پرکاربردترین انواع تیرآهن هستند که در صنعت ساخت‌وساز هم به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما مشخصات این تیرآهن‌ها چیست و چه کاربردهایی دارند؟
تیرآهن سایز ۱۲
تیرآهن سایز ۱۲ در سه نوع معمول؛ IPE، هاش و زنبوری تولید می‌شود و هرکدام از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند. IPE 12 تقریباً پراستفاده‌ترین نوع تیرآهن در این سایز است که مشخصات آن به شرح زیر می‌باشد:
- وزن تیرآهن: ۱۲۴.۸ کیلوگرم
- طول تیرآهن: ۱۲ متر
- عرض بال تیرآهن: ۶۴ میلیمتر
- ضخامت بال تیرآهن: ۴.۴ میلیمتر
- ضخامت جان تیرآهن: ۶.۳ میلیمتر
تیرآهن دارای یک جان و دو بال است. بال وظیفه تحمل نیروهای خمشی و جان وظیفه تحمل نیروهای برشی وارده را بر عهده دارد.
از بارزترین مشخصات تیرآهن ۱۲ می‌توان به استقاومت و استحکام بالای آن اشاره کرد که آن را در برابر حوادثی مانند زلزله، بادهای شدید، فشار، ضربه و وزن وارده از سمت طبقات و مصالح مقاوم می‌کند. با وجود آنکه بر روی کاغذ مشخصات تیرآهن سایز ۱۲ خبر از مقاومت بسیار بالای آن می‌دهد. تقریباً بخش بزرگی از این مقاومت به کارخانه سازنده و مواد اولیه‌ای که در ساخت آن استفاده می‌کند بستگی دارد.
تیرآهن ۱۲ که کوچکترین سایز تیرآهن به حساب می‌آید و به‌دلیل آنکه سبک‌ترین نوع تیرآهن هم هست، از استقامت کمتری برخوردار است. با این وجود در صنایع زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل حجم تولید و فروش آن بسیار بالا است. از رایج‌ترین موارد استفاده از تیرآهن ۱۲ می‌توان به ساخت خرپا، تیرهای موجود در سقف سازه، نعل، ستون، پوشش سقف و انواع پل به‌خصوص از نوع لانه زنبوری اشاره کرد.
چندین کارخانه در ایران اقدام به تولید تیرآهن می‌کنند که بزرگترین آن‌ها ذوب آهن اصفهان است. کارخانه‌های دیگری مانند اهواز و فایکو نیز دستی در تولید تیرآهن ۱۲ دارند. فاکتورهایی مانند کیفیت محصول تولیدی، قیمت آهن در بازار جهانی، نرخ ارز و ... می‌توانند در تعیین قیمت تیرآهن سایز ۱۲ تأثیرگذار باشند. بنابراین بهتر است پیش از اقدام به خرید، قیمت این محصول را به صورت اینترنتی رصد کنید.
تیرآهن سایز ۱۴
یکی دیگر از تیرآهن‌های پرمصرف صنعت ساخت‌وساز سایز ۱۴ است که می‌توان آن را اساسی‌ترین پروفیل ساختمانی دانست. وظیفه این تیرآهن در ساختمان تحمل تنش‌های وارده مانند نیروی خمشی، کششی و وزن سازه است. با کمک تیرآهن سایز ۱۴ می‌توان سازه را به راحتی توسعه داد و امکان اتصال این تیرآهن به یکدیگر نیز وجود دارد. مشخصات تیرآهن سایز ۱۴ عبارتند از:
- وزن تیرآهن: ۱۲۰ تا ۱۴۰ کیلوگرم
- طول تیرآهن: ۱۲ متر
- عرض بال تیرآهن: ۷۳ میلیمتر
- ضخامت بال تیرآهن: ۶.۹ میلیمتر
- ضخامت جان تیرآهن: ۴.۷ میلیمتر
تیرآهن سایز ۱۴ کمی از تیرآهن سایز ۱۲ بزرگتر است و به‌واسطه وزن بیشتر استحکام بالاتری نیز دارد. استفاده از این تیر در سازه‌ها بسیار رایج است و برای ساخت ستون، خرپا، نعل و پل از آن بهره می‌برند.
تیرآهن سایز ۱۴ در سه نوع IPE (استاندارد ایران و اروپا)، INP (استاندارد چین و روسیه) وIPB (استاندارد بال پهن یا هاش) تولید می‌شود و بسته به نوع آن‌ها وزنشان از ۱۲۰ تا ۱۴۰ کیلوگرم متغیر است. هر کدام از استانداردهای مذکور به تیرآهن ۱۴ ویژگی‌های ظاهری و ساختاری خاصی داده است.
کارخانه‌های تولیدکننده در ایران با استانداردهای متفاوتی اقدام به تولید تیرآهن سایز 14 می‌کنند و از همین رو قیمت نهایی محصولات آن‌ها متفاوت است. ذوب آهن اصفهان و فولاد البرز ایرانیان (فایکو) پرطرفداران محصولات را در بازار دارا هستند. تیرآهن ۱۴ همچنین به دو روش شاخه‌ای و کیلویی نیز به فروش می‌رسد که قیمت کارخانه‌ها بسته به تعداد شاخه‌های موجود در هر بندیل گاهاً متفاوت است.
جدا از کارخانه و کیفیت محصول، المان‌های دیگری مانند قیمت دلار، قیمت سنگ آهن، قیمت شمش، میزان عرضه و تقاضا و هزینه‌های حمل‌‌ونقل در قیمت تیرآهن سایز ۱۴ موثر است. به همین توصیه می‌کنیم که پیش از اقدام به خرید در وبسایت‌هایی مانند آهن ملل از قیمت تیرآهن در کارخانه‌های مختلف استعلام بگیرید.
